فرهنگ خرید اینترنتی در ایران

با ظهور اینترنت و گسترش آن، پدیده‌های جدیدی به سبک زندگی ما وارد شده‌اند. به کمک اینترنت ارتباطات ساده‌تر شده و بدون رفت‌وآمد می‌توان بسیاری از امور را انجام داد. یکی از اموری که با فراگیری اینترنت سبک تازه‌ای به خود گرفته، خرید است. شاید در گذشته برای خرید وسایل مختلف مجبور بودیم فروشگاه‌های مختلف در سطح شهر را جست‌وجو کنیم و حتی به شهرهای دیگری برویم اما اکنون به کمک اینترنت و فروشگاه‌های اینترنتی به‌راحتی می‌توان تمام وسایل موردنیاز خود را حتی باقیمت مناسب‌تر تنها با یک کلیک و در خانه و یا محل کار خریداری کرد.

خرید اینترنتی در ابتدا در آمریکا، چین و برخی از کشورهای اروپایی آغاز به کار کرد اما اکنون در بسیار از کشورها فروشگاه‌های اینترنتی مختلفی راه‌اندازی شده است که در این میان فروشگاه‌های اینترنتی همچون آمازون، ای‌بی و علی‌بابا و…به شهرت جهانی دست‌یافته‌اند. در کشورمان نیز همانند سایر کشورها با گسترش اینترنت و افزایش سرعت و سهولت دست‌یابی به آن، وب‌سایت‌های اینترنتی بسیاری راه‌اندازی شده که در میان آن‌ها فروشگاه‌های اینترنتی فراوانی وجود دارند. فروشگاه‌ اینترنتی دی‌جی‌کالا مشهورترین وب‌سایتی است که کاربران ایرانی از آن‌ بیشتر از سایرین خرید می‌کنند و وب‌سایت‌های مشهور خارجی نیز در حال حاضر اجازه و امکان فعالیت در ایران را ندارند.

 خرید اینترنتی امروزه در کشورهای پیشرفته به بخشی از سبک زندگی و فرهنگ عمومی مردم تبدیل‌ شده است؛ اما در کشورمان چطور؟!

آمارها چه می‌گویند؟
آمارهای رسمی منتشرشده خبر از رشد ۶۰ درصدی خرید اینترنتی در ایران طی چند سال گذشته دارد، اکثر خریداران فروشگاه‌های اینترنتی در ایران جوانان هستند و آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد که مردان بیش از زنان از فروشگاه‌های اینترنتی خرید می‌کنند!

نکته جالب‌ توجه آن است که طبق آمار منتشرشده از جانب انجمن صنفی کسب‌وکار اینترنتی ایران، فروشگاه‌های اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیک از مرز ۹ هزار فروشگاه فراتر رفته است! هرچند گرایش کاربران ایرانی به خرید از فروشگاه‌های اینترنتی کم‌کم در حال افزایش است اما طبق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، از هر ۵ فروشگاه اینترنتی ۳ مورد از آن‌ها شکست می‌خورد که این مسئله نشان‌دهنده این موضوع است که عموم مردم به خرید اینترنتی گرایش نداشته و هم چنان خرید از فروشگاه‌های سطح شهر به‌صورت سنتی را به خرید از فروشگاه‌های اینترنتی ترجیح می‌دهند.

چرا عموم مردم به خرید اینترنتی گرایش ندارند؟
نیازی به آمار و ارقام نیست، نگاهی به اطراف خود بیاندازید چند درصد از اطرافیان دور و نزدیک شما اکثر اقلام موردنیاز خود را به‌صورت اینترنتی خریداری می‌کنند؟ مسلما افراد کمی در ذهنتان هستند که آن‌ها نیز معدود خریدهایی از فروشگاه‌های اینترنتی دارند؛ اما چرا باوجود فروشگاه‌های پرقدرت ایرانی همچنان عموم افراد خرید سنتی را به خرید اینترنتی ترجیح می‌دهند؟

سیستم توزیع نامناسب
هرچند برخی از فروشگاه‌های اینترنتی مشهور همچون دی‌جی‌کالا توانسته‌اند تا حدودی مشکلات مربوط به توزیع کالاها در سراسر ایران را حل کنند اما این حکایت برای اکثر فروشگاه‌های اینترنتی همچنان باقی است. بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی از پست یا مؤسسات خصوصی برای ارسال کالاهای خود بهره می‌برند، سیستم‌های توزیعی که به دلیل هزینه‌های گران خود، خرید به‌صرفه‌ای را به ارمغان نمی‌آورند. فرض کنید کالایی با تخفیف مناسب برای خرید انتخاب کرده‌اید، اما باید مبلغی بیشتر از تخفیف را صرف هزینه ارسال کنید که چندان خوشایند نیست. درحالی‌که در بسیاری از فروشگاه‌های مشهور اینترنتی در جهان هزینه ارسال رایگان بوده و خرید اینترنتی صرفه اقتصادی بالایی دارد.

قیمت محصولات
یکی از عوامل بسیار مهمی که می‌تواند کاربران را به خریدهای اینترنتی ترغیب کند قیمت کالاهاست. درحالی‌که فروشگاه‌های اینترنتی مشهور دنیا در زمینه قیمت و خدمات متنوع با یکدیگر به رقابت می‌پردازند، فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی نتوانسته‌اند آن‌طور که بایدوشاید محصولات را با قیمت مناسب و به‌صرفه به مشتریان خود عرضه کنند و معدود فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی وجود دارند که قیمت کالاهای موجود در آن‌ها نسبت به بازار و فروشگاه‌های سطح شهر مناسب‌تر است.

خرید اینترنتی در ایران در حال آزمون‌وخطاست و تا تبدیل‌شدن به فرهنگ راه درازی را در پیش دارد. راهی که عموم مردم را به خرید از طریق فروشگاه‌های اینترنتی ترغیب کند.